Berichten

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) investeert 20 miljoen euro in zeven projecten voor vernieuwende wetenschappelijke infrastructuur. Deze ‘investeringen NWO-groot’ worden ingezet voor de aanschaf van hoogwaardige apparatuur, dataverzamelingen en software. Zo versterkt NWO de wetenschappelijke infrastructuur, die Nederlandse kennisinstellingen beschikbaar stellen aan de Nederlandse onderzoeksgemeenschap. Wetenschappers uit heel Nederland werken vaak samen binnen de projecten waar de nieuwe faciliteiten gerealiseerd worden, ook met internationale partners.

De zeven toegekende projecten komen uit alle wetenschapsdomeinen: zowel het exacte domein, het alfa-/gammadomein en het medische domein. Een van projecten is bijvoorbeeld de ontwikkeling van een elektronenmicroscoop voor de dynamische vastlegging van biomaterialen. Het gaat om nieuwe technologie, waarmee filmpjes gemaakt kunnen worden van wat er precies in cellen gebeurt. Met deze kennis wordt het makkelijker om ziekten als kanker en Alzheimer beter te begrijpen. Tot nu toe kunnen microscopen alleen maar foto’s maken, maar dat gaat hopelijk veranderen met deze nieuwe techniek die aan de Radboudumc wordt ontwikkeld.

De Universiteit Twente krijgt middelen om een laboratorium verder te ontwikkelen, waar met behulp van röntgen beter in batterijen en andere elektronische apparaten gekeken kan worden. Energieconversie en energieopslag worden steeds belangrijker in onze maatschappij, maar we weten nog onvoldoende van de chemische en elektronische processen die plaatsvinden tussen verschillende materialen, waaruit een batterij is opgebouwd.

Bekijk het overzicht van alle projecten

“Onderzoek van wereldklasse”

Marcel Levi, bestuursvoorzitter van NWO over de toegekende investeringen: “De projecten zijn stuk voor stuk uniek in hun soort en maken nieuw onderzoek mogelijk met grote toegevoegde waarde kennis voor de samenleving.  Neem het laboratorium voor het meten van toxische stoffen dat de Universiteit Leiden echt nu verder kan ontwikkelen. Van veel stoffen weten we niet precies welke effecten zij op de mens hebben en bij welke hoeveelheden er ziekten kunnen optreden. Met dit lab kunnen de effecten van stoffen sneller worden onderzocht, en ook beter in kaart gebracht.”

Hoogwaardige wetenschappelijke infrastructuur is van cruciaal belang voor de Nederlandse onderzoeksgemeenschap, maar de hoge kosten die daarmee gepaard gaan, kunnen individuele instellingen in hun eentje niet dragen. “Alleen met een sterke wetenschappelijke infrastructuur kunnen we met zijn allen onderzoek van wereldklasse leveren. We willen als Nederland hieraan bijdragen om als kenniseconomie mee te blijven komen.”

Verschillende criteria

NWO ontving dertig aanvragen voor het programma investeringen NWO-groot. De aanvragen zijn door een onafhankelijke adviescommissie van wetenschappers uit verschillende disciplines beoordeeld. De commissie heeft de voorstellen beoordeeld op basis van verschillende criteria, zoals wetenschappelijke kwaliteit en maatschappelijke impact en bracht bij verschillende consortia een virtueel bezoek om toelichting te krijgen over de aanvraag. Zeven projecten hebben een subsidie ontvangen. De toegekende NWO-bijdrage varieert van ongeveer 1,5 tot 4,8 miljoen euro.

De volgende ronde investeringen NWO-groot opent deze zomer. Belangstellenden kunnen tot het einde van dit jaar een voorstel indienen.

Bekijk de video

Onderstaand de video: Investeringen NWO-groot – Nieuwe digitale onderzoekstools voor VOC archieven.

De raad van bestuur van NWO heeft zeven aanvragen in de Nationale Roadmap voor Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur gehonoreerd voor een totaalbedrag van 93 miljoen euro. De middelen die het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) aan NWO ter beschikking stelt voor de Nationale Roadmap Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur maken de bouw of vernieuwing mogelijk van essentiële onderzoeksinfrastructuren.

De gehonoreerde wetenschappelijke infrastructuren zijn van groot belang voor het verrichten van vernieuwend wetenschappelijk onderzoek en als aanjager van maatschappelijke en economische innovatie in alle wetenschappelijke disciplines. De toekenningen maken infrastructuur mogelijk binnen de bèta/technische, de alfa/gamma disciplines en in de levenswetenschappen.

Deze infrastructuren faciliteren onderzoek naar verschillende onderwerpen zoals biodiversiteit of het gebruik van big data binnen de sociale wetenschappen. Een van de toegekende onderzoeksfaciliteiten onderzoekt de toepassingen voor een sterke magneet voor inzichten in de oorzaken van ziektes, nieuwe medicijnen, maar ook verbetering van voedselproductie en –veiligheid. Een andere faciliteit onderzoekt microbiële ecosystemen die kunnen bijdragen aan de gezondheid van mensen en duurzame productie van chemicaliën.

Minister Ingrid van Engelshoven (OCW): “Ik ben trots op de wetenschappers die vandaag zo’n mooi bedrag voor hun onderzoeksfaciliteit hebben ontvangen. Zij behoren tot de internationale top in verschillende wetenschappelijke disciplines en kunnen samen met de onderzoeksfaciliteiten vernieuwend en grensverleggend onderzoek doen en bijdragen aan oplossingen van maatschappelijke vraagtukken. Met de middelen voor de Nationale Roadmap voor Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur investeren we in de kennis van morgen.”

Een permanente commissie voor strategisch advies

In 2015 werd in opdracht van het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap door NWO een Permanente Commissie voor Grootschalige Wetenschappelijke infrastructuur ingesteld om de strategische kaders van investeringen in grootschalige wetenschappelijke infrastructuur voor langere tijd vast te leggen. Onder voorzitterschap van prof.dr.ir. C.J. van Duijn maakte de Permanente Commissie in 2016 eerst een landschapsanalyse van de grote onderzoeksfaciliteiten in Nederland. Het resultaat hiervan is gepresenteerd op een interactieve website: www.onderzoeksfaciliteiten.nl. Momenteel wordt er een nieuwe landschapsanalyse uitgevoerd en de website geactualiseerd.

Selectieprocedure

Op basis van de analyse in 2016 selecteerde de Permanente Commissie 33 onderzoeksfaciliteiten die de in de periode 2016-2020 de hoogste prioriteit hadden. Samen vormden deze grootschalige wetenschappelijke infrastructuren de Nationale Roadmap 2016. Voor de infrastructuren op deze Roadmap zijn vervolgens subsidierondes opengesteld. In 2018 zijn reeds 10 onderzoeksfaciliteiten gehonoreerd.

Voor de beoordeling van de aanvragen in deze tweede ronde stelde NWO een onafhankelijke internationale beoordelingscommissie in. Deze bestond uit 10 mannen en 5 vrouwen met een brede kennis van wetenschappelijke ontwikkelingen en ervaring met grootschalige wetenschappelijke infrastructuur. In het najaar van 2019 werden de aanvragen beoordeeld via peer review. De beoordelingscommissie selecteerde vervolgens 9 aanvragen voor interviews, die begin 2020 plaatsvonden. Aan de hand van de interviews stelde de beoordelingscommissie een prioritering op, die ter besluitvorming voorgelegd is aan de raad van bestuur van NWO.

Bron: NWO nieuws